kolekcja Jana Popławskiego

Ze zbiorem malarstwa hiszpańskiego zgromadzonym w Ermitażu związany jest jeden z polskich kolekcjonerów, Jan Popławski. 

Popławski urodził się w 1860 roku w Czycie na Syberii, gdzie osiedlił się jego ojciec. Ukończył gimnazjum w Irkucku, studiował na Wydziale Medycznym Uniwersytetu w Warszawie i Medyko-Chirurgicznej Akademii w Petersburgu. W stolicy Rosji zasłynął jako doskonały specjalista, co pozwoliło otworzyć mu prywatną praktykę i umożliwiło zakupy dzieł sztuki. Działalność kolekcjonerską rozpoczął w 1885 roku, najpierw amatorsko i na niewielką skalę. Podczas częstych podróży za granicę zwiedzał muzea i galerie, co wywarło wpływ na poziom kolekcji.



W Petersburgu w latach 90. XIX wieku powstało środowisko kolekcjonerów, których mentorem był P. Semenow-Tianszanski - geograf, entomolog i znawca malarstwa holenderskiego. Kolekcja malarstwa, którą zgromadził składała się w większości z nieznanych w tamtym czasie artystów, których Tianszanski "odkrył" dla historii i rozwoju szkoły holenderskiej. Jego nowatorskie podejście  miało wpływ na zbiory Delarowa, Szczawińskiego, Roehricha, Szydłowskiego, braci Ochoczyńskich i Jana Popławskiego.

Zainteresowanie Popławskiego skupiało się na malarstwie holenderskim, jednak wyszukując obrazy u petersburskich antykwariuszy i konserwatorów trafiał na wartościowe dzieła z innego kręgu. W ten sposób jego zbiór powiększał się o szkołę włoską, francuską i hiszpańską.  

Po wybuchu rewolucji w Rosji udało mu się przewieźć zbiory do Polski, zmarł w Warszawie w 1935 roku.

Zbiór Jana Popławskiego liczył przeszło 260 dzieł, w tym 14 obrazów szkoły hiszpańskiej. Prawie sto z dzieł należących do polskiego lekarza znalazło się w Muzeum Narodowym w Warszawie. Były to głównie obrazy niderlandzkie, flamandzkie i holenderskie. Wśród hiszpańskich: „Święty Hieronim w pustyni” Juseppe de Ribery, „Święty z zakonu Dominikanów” nieznanego malarza hiszpańskiego z XVII wieku - obrazy, które w 1935 roku zostały kupione przez Muzeum Narodowe w Warszawie. Obrazy ofiarowane przez Popławskich: Dwie kobiece postacie przy urnie na tle nieba zachodniego (wróżba), określony jako szkoła hiszpańska oraz „Święty Piotr w zadumie”, przypisywany El Greco.